Na przykiad wyraz W jezyku polskim dzielimy gloski na samogtoski i spó>oski. Samoglosek jest osiem. Pozostale gloski to spótgtoski. Sq to Litery to pisane znaki glosek. Litery piszemy i widzimy. Przyktadowo, w wyrazie b/uszcz wystqpuje 7 liter: b-l-u-s-z-c-z. Sylaba to czastka wyrazu, która sktada sie z grupy gtosek i zawiera przynajmniej Kliknij tutaj, 👆 aby dostać odpowiedź na pytanie ️ jaki wyraz można ułożyć z liter: r,m,e,k,u kicia98127634 kicia98127634 19.11.2015 Z kolei dziennik pochodzi od wyrazu dzienny, ten zaś od wyrazu dzień. Wygląda to następująco: dziennikar-stwo, dziennik-arz, dzienn-ik, dzien-ny, dzień. Wyraz dzień nie da się już podzielić na części słowotwórcze, bo nie jest wyrazem pochodnym. Taką najmniejszą, niepodzielną podstawę słowotwórczą nazywamy rdzeniem. Uzupełnij Tekst Zasad Panujących W Szkole Odpowiednimi Wyrazami. Niektóre czasowniki są nieregularne (sprawdzamy na liście), natomiast regularne. Uzupełnij tekst 4 wyrazami geografia? Uzupełnij teksty zasad panujących w szkoleodpowiednimi wyrazami. Liczba from brainly.pl Even if you argued with your previous boss, do not mention it to the interviewer. (1 określenie podmiotu Przedmiotowe ocenianie z języka polskiego w r.szk. 2021/2022; Przedmiotowe ocenianie z języka polskiego. Nauczanie zdalne (na odległość). Ocenianie dyktand. Lektury dla klasy 8f; Lektury dla klas piątych: 5a i 5b w r. szk. 2021/2022; Lektury dla klas szóstych: 6a, 6b, 6c w r. szk. 2021/2022 ypowiadany wyraz, a dziecko wypowiada wyraz zaczynający się ostatnią głoską. naszego wyrazu, np.: kot-traktor-rak-kogut-tata, itd. s. zukanie ukrytych wyrazów w innych wyrazach. Rodzic wypowiada wyrazy ser-ce, gra-bie a zadaniem dziecka jest „znalezienie” innego wyrazu w prezentowanym), np.: krata (kra) makaron (mak) adres (dres) . ździebek 20Forma podstawowa: ździebkoOpis: odrobina, trochę. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebka 20Forma podstawowa: ździebkoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebła 21Forma podstawowa: ździebłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebło 21Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździercą 22Forma podstawowa: ździercaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździerce 18Forma podstawowa: ździercaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik deprecjatywny ździercę 22Forma podstawowa: ździercaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździrami 18Forma podstawowa: ździraCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździrusa 19Forma podstawowa: ździrusCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źdźbłami 30Forma podstawowa: źdźbłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źdźbłowy 30Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źgajcież 25Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgałabyś 27Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: źganiami 19Forma podstawowa: źgać źgnąwszy 23Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przys. uprzedni źgnęliby 26Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnęłaby 27Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgniecie 19Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnięcie 23Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: odsłownik źgnięciu 25Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: odsłownik źgniętej 25Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. bierny źgnijmyż 26Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebaków 23Forma podstawowa: źrebakOpis: młody koń lub inne zwierzę kopytne, takie, które ma mniej niż 3 lata. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebcach 22Forma podstawowa: źrebiecOpis: młody koń, ogierek. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebcami 20Forma podstawowa: źrebiecCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebcież 23Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebcowi 19Forma podstawowa: źrebiecOpis: młody koń, ogierek. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebiącą 27Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źrebiące 23Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źrebicom 20Forma podstawowa: źrebicaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebięta 23Forma podstawowa: źrebięOpis: młody koń lub inne zwierzę kopytne, takie, które ma mniej niż 3 lata. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebiłby 23Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebiono 18Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebnego 20Forma podstawowa: źrebnyOpis: o klaczy, oślicy albo zebrze: taka, która jest w ciąży, będzie miała młode. Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebnemu 21Forma podstawowa: źrebnyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebnymi 20Forma podstawowa: źrebnyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrenicom 18Forma podstawowa: źrenicaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źróbkach 26Forma podstawowa: źróbekCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źróbkiem 24Forma podstawowa: źróbekCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źróbkowi 23Forma podstawowa: źróbekCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródełka 24Forma podstawowa: źródełkoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródełko 24Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródlana 22Forma podstawowa: źródlanyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródlany 23Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródlisk 23Forma podstawowa: źródliskoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródłach 26Forma podstawowa: źródłoOpis: miejsce, gdzie coś się zaczyna, miejsce, z którego coś innego się wywodzi. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródłowa 23Forma podstawowa: źródłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródłową 27Forma podstawowa: źródłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródłowo 23Część mowy/forma fleksyjna: przysłówek ździebeł 21Forma podstawowa: ździebłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebko 20Opis: odrobina, trochę. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebku 22Forma podstawowa: ździebkoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździeble 20Forma podstawowa: ździebłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździebłu 23Forma podstawowa: ździebłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździerca 18Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździerco 18Forma podstawowa: ździercaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździercy 19Forma podstawowa: ździercaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździrach 20Forma podstawowa: ździraCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik ździrusy 20Forma podstawowa: ździrusCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik deprecjatywny źdźbłach 32Forma podstawowa: źdźbłoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źdźbłowa 29Forma podstawowa: źdźbłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źdźbłową 33Forma podstawowa: źdźbłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źdźbłowe 29Forma podstawowa: źdźbłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źdźbłowi 29Forma podstawowa: źdźbłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źgającej 27Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źgającym 27Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źgaliśmy 25Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgałabym 24Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgałyśmy 27Forma podstawowa: źgaćCzęść mowy/forma fleksyjna: źganiach 21Forma podstawowa: źgać źgnąłbym 28Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnąłbyś 31Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnęłoby 27Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnęłyby 28Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źgnięcia 23Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: odsłownik źgniętym 25Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. bierny źgnijcie 21Forma podstawowa: źgnąćCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebakom 20Forma podstawowa: źrebakOpis: młody koń lub inne zwierzę kopytne, takie, które ma mniej niż 3 lata. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebiąca 23Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źrebiący 24Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: im. przym. czynny źrebicie 19Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebięca 23Forma podstawowa: źrebięcyOpis: zrobiony, uzyskany ze źrebięcia. Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebięcą 27Forma podstawowa: źrebięcyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebięce 23Forma podstawowa: źrebięcyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebięcy 24Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źrebiłam 21Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebiłaś 24Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebiłem 21Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebiłeś 24Forma podstawowa: źrebićCzęść mowy/forma fleksyjna: źrebność 27Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źrebnych 22Forma podstawowa: źrebnyOpis: o klaczy, oślicy albo zebrze: taka, która jest w ciąży, będzie miała młode. Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źróbkach 26Forma podstawowa: źróbkaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źróbkami 24Forma podstawowa: źróbekCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownikForma podstawowa: źróbkaCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródełek 24Forma podstawowa: źródełkoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródełku 26Forma podstawowa: źródełkoCzęść mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródlaną 26Forma podstawowa: źródlanyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródlane 22Forma podstawowa: źródlanyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródlani 22Forma podstawowa: źródlanyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródłami 24Forma podstawowa: źródłoOpis: miejsce, gdzie coś się zaczyna, miejsce, z którego coś innego się wywodzi. Część mowy/forma fleksyjna: rzeczownik źródłowe 23Forma podstawowa: źródłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródłowi 23Forma podstawowa: źródłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik źródłowo 23Forma podstawowa: źródłowyCzęść mowy/forma fleksyjna: przymiotnik przyprzym. źródłowy 24Część mowy/forma fleksyjna: przymiotnik LITERA Z Z jest dwudziestą szóstą literą alfabetu łacińskiego, trzydziestą literą alfabetu polskiego. Litera ta pochodzi od fenickiej (północno-zachodnio-semickiej) litery zaîn, poprzez grecką literę ζ (dzeta, zeta). W języku polskim oznacza spółgłoskę przedniojęzykowo-zębową, szczelinową, dźwięczną [z̪], w języku niemieckim [ʦ], a w hiszpańskim [θ]. Alfabet Alfabet to najpopularniejszy system zapisywania mowy, którego nazwa pochodzi od starogreckich nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta. Jest to fonetyczny system pisma, w którym każdy znak (zwany literą) odpowiada zasadniczo jednemu dźwiękowi – głosce (samogłosce lub spółgłosce). W tym rozumieniu alfabety są różne, gdy ich zasadnicze zestawy liter różnią się krojem pomiędzy sobą, np. alfabet grecki, alfabet łaciński i alfabet cyrylicki są różne, a alfabet polski i alfabet niemiecki są tylko wariantami alfabetu łacińskiego. To rozumienie terminu "alfabet" jest równoznaczne z terminem "pismo" (np. pismo łacińskie = alfabet łaciński). W takim rozumieniu alfabet odróżnia się zarówno od pism niefonetycznych (ideograficznych lub mieszanych), jak i od innych typów pism fonetycznych (jak: abdżad, abugida i sylabariusz). Te pozostałe rodzaje pism fonetycznych, również niekiedy bywają nazywane alfabetami, co nie jest całkiem poprawne. Alfabetem na przykład nie jest pismo ideograficzne lub pismo złożone, (np. pismo chińskie, czy też hieroglify) ani pismo sylabyczne (np. pismo japońskie). Alfabety dzielą się na: linearne (każda następna litera w słowie zapisywana jest w jednej linii z literą poprzedzającą; jak w alfabecie łacińskim), nielinearne (samodzielne litery, składające się na jedną sylabę, układane są w grupy tworzące kwadraty, a dopiero sylaby zapisywane są w jednej linii, jedna po drugiej; jedynym żywym przykładem jest alfabet koreański czyli hangul). Alfabety dzielą się też na dwuszeregowe i jednoszeregowe, ze względu na to, czy posiadają systemy małych i wielkich liter (np. alfabet łaciński, grecki, cyrylicki i ormiański) czy też tylko jeden system liter (np. alfabet gruziński, koreański, syryjski, koptyjski, gocki, runiczny i inne alfabety historyczne, dziś martwe). Alfabet narodowy to zestaw liter i innych, uzupełniających znaków pisma, używany dla danego języka lub narodu, ułożony w tradycyjnym, ustalonym porządku. W tym rozumieniu alfabety są różne, choć stanowią warianty narodowe tego samego pisma alfabetycznego, gdy posiadają własne, odrębne znaki, np. alfabet polski różni się od alfabetu niemieckiego, gdyż (zasadniczo) nie używa liter v i q, oraz wcale nie używa liter ä, ö i ß, a za to używa liter ą, ł i ź, których nie używa alfabet niemiecki. Natomiast alfabet angielski nie różni się od poklasycznego alfabetu łacińskiego, gdyż (zasadniczo) używa tylko tych samych 26 liter. W tym sensie mówi się, że alfabety to zamknięte systemy pisma – liczba występujących w nich znaków zmienia się bardzo rzadko, a zmiany (dodanie znaków, usunięcie znaków) prowadzą do powstania nowego alfabetu. Z licznymi alfabetami narodowymi mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku pisma łacińskiego i pisma cyrylickiego (cyrylicy). Podobnie terminem "alfabet" określa się inne sposoby przekazywania informacji na odległość, nie będące systemami pisma: flagowy, semaforowy, Morse'a, palcowy. Alfabet polski, zwany dawniej: abecadło to alfabet używany do zapisu języka polskiego. Oparty jest on na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter (dużych i małych), w tym z sześciu liter ze znakami diaktrycznymi - czyli tak zwanych "polskich liter" używanych wyłacznie w języku polskim. a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż Oficjalnie litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych. Rada Języka Polskiego uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą 32 liter, bez użycia liter X, V i Q. Niemniej, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery. Ciekawostka: Zdanie "Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag." zawiera wszystkie litery polskiego alfabetu, każdą dokładnie raz. Poniżej zaprezentowano statystyczną, procentową częstotliwość występowania poszczególnych liter w języku polskim: aąbcćde 8,91%0,99%1,47%3,96%0,40%3,25%7,66% ęfghijk 1,11%0,30%1,42%1,08%8,21%2,28%3,51% lłmnńoó 2,10%1,82%2,80%5,52%0,20%7,75%0,85% pqrsśtu 3,13%0,14%4,69%4,32%0,66%3,98%2,50% vwxyzźż 0,04%4,65%0,02%3,76%5,64%0,06%0,83% Jak widać z zestawienia, najczęściej używaną literą w języku polskim jest litera "a", natomiast najrzadszą jest litera "x". Opracownie własne na podstawie materiałów w: Słowotwórstwo angielskie czyli word formation to utworzenie nowego słowa od słowa podstawowego. W języku angielskim wyróżniamy cztery podstawowe sposoby na tworzenie słów – przez dodanie przedrostka (adding a prefix) lub przyrostka (adding a suffix), konwersję wyrazów (word conversion) oraz tworzenie złożonych wyrazów (compound words). Nowo utworzone słowo może być tą samą częścią mowy (np. rzeczownik-rzeczownik) lub może być inną częścią mowy (np. rzeczownik-przymiotnik). Jak wygląda słowotwórstwo w języku angielskim?Słowotwórstwo angielskie: dodawanie przedrostkaPrzedrostek (prefix) stawiamy „przed”, czyli dodajemy go na początek podstawowego słowa w celu utworzenia nowego słowa o innym znaczeniu. Znaczenie nowego słowa może być przeciwne lub negatywne do podstawowego słowa. Może też zmienić znaczenie słowa, aby wyrażało zależność w czasie, miejsce lub sposób. Zazwyczaj zapisujemy słowa z przedrostkiem jako jeden wyraz, ale czasami łączymy je myślnikiem. Zapis danego słowa można sprawdzić w słowniku, gdyż nie ma jednoznacznych zasad co do zapisu słów utworzonych przez przedrostkówWiększość przedrostków ma kilka znaczeń. Oto w jaki sposób poszczególne przedrostki zmieniają wyrazy:PrzedrostekZnaczeniea-bez, nieanti-przeciwnyauto-o sobieco-razem, wspólniede-odwrotność, przeciwieństwo, redukcjadis-nie, odwrotnieex-poprzedni, byłyextra-ponad, po zail-, im-, in-, ir-nie, bezinter-pomiędzymicro-bardzo małymis-błędnienon-nie, bezover-zbyt dużopost-popre-przedpro-być za czymśre-ponowniesemi-połowasub-poniżejsuper-super, ponadtrans-ponad, pozaultra-nadzwyczajnieun-nie, brak, przeciwieństwounder-poniżej, mniej niżSłowotwórstwo angielskie: przykłady słów z przedrostkamiW języku angielskim jest wiele przedrostku, a także wiele słów stworzonych przy użyciu przedrostków. Oto przykłady tworzenia słów poprzez dodanie podstawoweNowe słowoa-moral moralnyamoral amoralnyshore brzegashore na brzegloud głośnyaloud na głos anti-social społecznyantisocial aspołecznyclockwise zgodnie z ruchem wskazówek zegaraanticlockwise (BrE) przeciwnie do ruchu wskazówek zegarahero bohaterantihero antybohater auto-biography biografiaautobiography autobiografiapilot pilotautopilot autopilotfocus ostrośćautofocus automatyczne ustawianie ostrości co-worker pracownikco-worker współpracownikoperate działaćcooperate współdziałaćpilot pilotcopilot drugi pilot de-motivate motywować demotivate zniechęcaćactivate aktywowaćdeactivate dezaktywowaćcode kodowaćdecode odkodowywać dis-agree zgadzać siędisagree nie zgadzać sięappear pojawiać siędisappear znikaćapprove aprobowaćdisapprove nie aprobować ex-wife żonaex-wife była żonaboyfriend chłopakex-boyfriend były chłopakconvict więzieńex-convict były więzień extra-ordinary zwyczajnyextraordinary niezwykłymarital małżeńskiextramarital pozamałżeńskicurricular programowyextracurricular ponadprogramowy il-legal legalnyillegal nielegalnyliterate umiejący czytać i pisaćilliterate analfabetalogical logicznyillogical nielogiczny im-possible możliwyimpossible niemożliwymoral moralnyimmoral niemoralnypractical praktycznyimpractical niepraktyczny in-visible widocznyinvisible niewidzialnyconsiderate liczący się z innymiinconsiderate nieliczący się z innymisecure pewnyinsecure niepewny inter-state staninterstate międzystanowystellar gwiezdnyinterstellar międzygwiezdnynational narodowyinternational międzynarodowy ir-responsible odpowiedzialnyirresponsible nieodpowiedzialnyrelevant istotnyirrelevant nieistotnyregular regularnyirregular nieregularny micro-biology biologiamicrobiology mikrobiologiawave falamicrowave mikrofalaorganism organizmmicroorganism mikroorganizm mis-understand rozumiećmisunderstand źle zrozumiećinterpret interpretowaćmisinterpret błędnie interpretowaćbehave zachowywać sięmisbehave źle się zachowywać non-smoker palacznon-smoker osoba niepalącafiction literatura pięknanonfiction literatura faktusense sensnonsense nonsens over-confident pewny siebieoverconfident zbyt pewny siebierate oceniaćoverrate przeceniaćreaction reakcjaoverreaction przesadna reakcja post-war wojnapost-war powojennymodernism modernizmpostmodernism postmodernizmdate datowaćpostdate opatrzyć późniejszą datą pre-school szkołapreschool przedszkoledetermine określićpredetermine określać z góryhistoric historycznyprehistoric prehistoryczny pro-active aktywnyproactive proaktywnyAmerican amerykańskipro-American proamerykańskienvironmental środowiskowypro-environmental prośrodowiskowy re-write napisaćrewrite napisać od nowadiscover odkrywaćrediscover odkryć na nowoconstruct konstruowaćreconstruct zrekonstruować semi-final finałsemifinal półfinałconscious przytomnysemiconscious półprzytomnycircle kołosemicircle półkole sub-title tytułsubtitle podtytułstandard standardsubstandard poniżej normycategory kategoriasub-category podkategoria super-natural naturalnysupernatural nadprzyrodzonyhuman ludzkisuperhuman nadludzkihero bohatersuperhero superbohater trans-atlantic atlantyckitransatlantic transatlantyckinational narodowytransnational ponadnarodowylucent przezroczystytranslucent półprzezroczysty ultra-sonic dźwiękowyultrasonic ultradźwiękowylight lekkiultralight ultralekkired czerwonyultrared podczerwony un-happy szczęśliwyunhappy nieszczęśliwyskilled wykwalifikowanyunskilled niewykwalifikowanyknown znanyunknown nieznany under-estimate oszacowaćunderestimate zbyt nisko oszacowaćcooked gotowanyundercooked niedogotowanyground naziemnyunderground pod ziemiąSłowotwórstwo angielskie: przyrostkiPrzyrostki (suffixes) dodajemy na koniec słowa. Poszczególne przyrostki oznaczają inną część rzeczownika: -age, -al, -ence, -ance, -dom, -ee, -er, -or, -hood, -ion, -ism, -ist, -ity, -ment, -ness, – ry-, ship, -sion, -tion, -ty, -th, -xionprzyrostki przymiotnika: -able, -al, -ant, -ary, -en, -ese, -ful, -i, -ible -ic, -ish, -ivs, -ian, -less, -ly, -ous, -yprzyrostki czasownika: -ate, -en, -ify, -ise, -izeprzyrostki przysłówka: -ly, -ward, -wiseSłowotwórstwo angielskie: przyrostek rzeczownikaPrzyrostekSłowo podstawoweNowe słowo-agebond więźbondage niewoladrain osuszaćdrainage osuszanieorphan sierotaorphanage sierociniec -ancemaintain konserwowaćmaintenance konserwacjaresemble przypominaćresemblance podobieństwoassure zapewnićassurance zapewnienie -domking królkingdom królestwofree wolnyfreedom wolnośćfan fanfandom społeczność fanów -erdrive prowadzićdriver kierowcatrain trenowaćtrainer trenerpaint malowaćpainter malarz -hoodchild dzieckochildhood dzieciństwoneighbor (AmE) neighbour (BrE) sąsiadneighborhood (AmE) neighbourhood (BrE) sąsiedztwomother matkamotherhood macierzyństwo -ismsocial socjalnysocialism socjalizmhero bohaterheroism bohaterstwosex płećsexism seksizm -istcartoon kreskówkacartoonist rysownik kreskówekmoral moralnymoralist moralistaart sztukaartist artysta mentpunish ukaraćpunishment karadisappoint rozczarowaćdisappointment rozczarowanieagree zgadzać sięagreement zgoda -nesshappy szczęśliwyhappiness szczęściefond czułyfondness czułośćdark ciemnydarkness ciemność -shipfriend przyjacielfriendship przyjaźńowner właścicielownership własnośćpartner partnerpartnership partnerstwo -tionpopulate zaludniaćpopulation ludnośćinform informowaćinformation informacjaabbreviate skrócićabbreviation skrótSłowotwórstwo angielskie: przyrostek przymiotnikaPrzyrostekSłowo podstawoweNowe słowo-ableread czytaćreadable czytelnybelieve wierzyćbelievable wiarygodnypredict przewidywaćpredictable przewidywalny -enwood drewnowooden drewnianygold złotogolden złotyash popiółashen popielaty -eseMilan MediolanMilanese mediolańskiJapan JaponiaJapanese japońskiMalta MaltaMaltese maltański -fulhelp pomagaćhelpful pomocnycare ostrożnośćcareful ostrożnybeauty pięknobeautiful piękny -icpoet poetapoetic poetyckiallergy alergiaallergic alergicznyicon ikonaiconic ikoniczny -ishchild dzieckochildish dziecinnyPole PolakPolish polskiself własne jaselfish egoistyczny -lesslaw prawolawless bezprawnyhome domhomeless bezdomnyhope nadziejahopeless beznadziejny -lyweek tydzieńweekly tygodniowycoward tchórzcowardly tchórzliwyman mężczyznamanly męski -ousnerve nerwnervous nerwowyfame sławafamous sławnyhumor (AmE) humour (BrE) humorhumorous humorystyczny -ycloud chmuracloudy pochmurnyhealth zdrowiehealthy zdrowytaste smaktasty smacznySłowotwórstwo angielskie: przyrostek czasownikaPrzyrostekSłowo podstawoweNowe słowo-atehyphen myślnikhyphenate napisać z myślnikiemactive aktywnyactivate aktywowaćregular regularnyregulate regulować -enstrength siłastrengthen wzmocnićsoft łagodnysoften łagodzićawake obudzonyawaken zbudzić -ifysimply prostosimplify upraszczaćbeauty pięknobeautify upiększaćsolid solidnysolidify utrwalać -ize / -isecivil cywilnycivilize (AmE) civilise (BrE) cywilizowaćhuman człowiekhumanize (AmE) humanise (BrE) uczłowieczaćlegal legalnylegalize legalise (BrE) legalizowaćPrzyrostki -ise vs -izeW amerykańskim angielskim używany jest przyrostek -ize, natomiast w brytyjskim angielskim stosuje się przyrostek (AmE)realise (BrE)Słowotwórstwo angielskie: przyrostek przysłówkaPrzyrostekSłowo podstawoweNowe słowo-lycalm spokojnycalmly spokojniesecond drugisecondly po drugiequick szybkiquickly szybko -wardback tyłbackward do tyłuup do góryupwards wzwyżafter poafterward potem -wiseclock zegarclockwise zgodnie z ruchem wskazówek zegaralength długośćlengthwise wzdłużother innyotherwise przeciwnieSłowotwórstwo angielskie: pisownia wyrazów z przyrostkamiDodanie przyrostka często wiąże się ze zmianą pisowni podstawowego słowa. Oto podstawowe zasady pisowni:pisownia bez zmianJeśli słowo kończy się na spółgłoskę a przyrostek zaczyna się na spółgłoskę to wtedy pisownia pozostaje bez + ment → entertainment friend + ship → friendship kind + ness → kindnesszmiana -y na -iZmieniamy -y na -i w słowach zakończonych na spółgłoskę oraz + er → happier beauty + ful → beautiful duty + ful → dutifulW słowach zakończonych na samogłoskę oraz -y nie zmieniamy końcówki + ous → joyous buy + er → buyer employ + ee → employeeWyjątek: day – dailypominięcie -ePomijamy końcówkę -e, gdy do słowa dodajemy przyrostek zaczynający się od + ous → famous make + er → maker adore + able → adorableGdy przyrostek zaczyna się na spółgłoskę to zwykle nie pomijamy + ful → hopeful late + ly → lately peace + ful → peacefulWyjątki! true – truly argue – argumentpodwojenie spółgłoskiW przypadku jednosylabowych wyrazów zakończonych na samogłoskę i spółgłoskę podwajamy ostatnią spółgłoskę, gdy przyrostek zaczyna się od + y → funny mud + y → muddy fat + er → fatterW przypadku wyrazów wielosylabowych zakończonych na pojedynczą spółgłoskę podwajamy ostatnią spółgłoskę, gdy akcent pada na ostatnią sylabę podstawowego + -ence → occurrence acquit + al → acquittal rebel + ion → rebellionNie podwajamy ostatniej spółgłoski, gdy wyraz kończy się na dwie + ence → persistence sharp + en → sharpenNie podwajamy ostatniej spółgłoski, gdy przed ostatnią spółgłoską występują dwie + en → weaken heat + er → heater sleep + less → sleeplessW razie wątpliwości sprawdźmy pisownię słowa w słowniku!Słowotwórstwo angielskie: konwersja wyrazówKonwersja wyrazów (word conversion) polega na zmianie jednej części mowy na inną część mowy – np. an email (rzeczownik) → to email (czasownik). Zmiana odbywa się bez zmian w pisowni czy na czasownikJedną z częściej stosowanych konwersji jest zmiana rzeczownika na dostępto access zdobywać dostępbottle butelkato bottle butelkowaćbutter masłoto butter smarować masłememail emailto email wysyłać emailafool głupekto fool oszukiwaćGoogle (nazwa własna)to google guglowaćhost gospodarzto host być gospodarzemmicrowave mikrofalówkato microwave podgrzać w mikrofalówcename imięto name nazywaćnail gwóźdźto nail wbijać gwóźdźpocket kieszeńto pocket włożyć do kieszenisalt sólto salt solićshape kształtto shape kształtowaćship statekto ship wysyłaćvacation wakacjeto vacation spędzać wakacjetext wiadomość SMSto text wysyłać SMSaCan you name all the dwarfs from Snow White? (to name – czasownik)Czy potrafisz nazwać wszystkie krasnoludki z Królewny Śnieżki?Do you know all the names of the dwarfs from Snow White? (name – rzeczownik)Czy znasz imiona wszystkich krasnoludków z Królewny Śnieżki?Adam microwaved his dinner. (to microwave – czasownik)Adam podgrzał w mikrofali swoją kolację. (dosł. Adam mikrofalował swoją kolację.)Adam put his dinner into the microwave. (microwave – rzeczownik)Adam włożył swoją kolację do na rzeczownikKolejną często stosowaną formą konwersji jest zmiana czasownika na alert alarmowaćalert alarmto attack atakowaćattack atakto call dzwonićcall rozmowa telefonicznato command wydawać rozkazcommand polecenieto cry płakaćcry płaczto download pobieraćdownload plik do pobraniato experience doświadczaćexperience doświadczenieto fear bać sięfear strachto feel czućfeel odczucieto find znajdowaćfind znaleziskoto hope mieć nadziejęhope nadziejato laugh śmiać sięlaugh śmiechto report składać sprawozdaniereport sprawozdanieto run biegaćrun biegto sleep spaćsleep sento spy szpiegowaćspy szpiegto start zacząćstart startto visit odwiedzaćvisit wizytato wait czekaćwait oczekiwanieI had an eight-hour sleep. (sleep – rzeczownik)Spałem/am osiem godzin. (dosł. Miałem/am ośmiogodzinny sen.)I slept for eight hours. (to sleep – czasownik)Spałem/am osiem got a call from Adam. (call – rzeczownik)Dostałem/am telefon od called me. (to call – czasownik)Adam zadzwonił do innych części mowyRzadziej możemy spotkać się z konwersją zachodzącą na innych częściach (przymiotnik) pustyto empty (czasownik) opróżniaćgreen (przymiotnik) zielonyto green (czasownik) zazielenićif (spójnik) jeśliif (rzeczownik) niewiadomaregular (przymiotnik) regularnya regular (rzeczownik) stały klientright (przymiotnik) prawidłowyto right (czasownik) poprawićto see through (czasownik) widzieć przezsee-through (przymiotnik) przezroczystyto stand up (czasownik) wstawaćstand-up (przymiotnik) stojącyup, down (przyimek) na górze, na doleups and downs (rzeczownik) wzloty i upadkiSłowotwórstwo angielskie: wyrazy złożoneWyrazy złożone (compound words) to wyrazy składające się z dwóch lub więcej słów. Tworzymy wyrazy złożone z innych słów w celu stworzenia nowego słowa o nowym + pool → swimming pool brother + in + law → brother-in-lawWyrazy złożone możemy zapisywać razem, osobno lub połączone – śnieżkahot dog – hot doglong-term – długoterminowyNiektóre wyrazy mogą być zapisane na różne sposoby, dlatego warto jest sprawdzić pisownię w stworzyć różne części mowy z wyrazów członDrugi członWyraz złożonyCzęść mowyfoot nogaball piłkafootball piłka nożna (BrE) football amerykańskirzeczownikbaby dzieckosit siedziećbabysit opiekować się dzieckiemczasownikcold zimnyblood krewcold-blooded bezlitosnyprzymiotnikthere tamfore przódtherefore dlategoprzysłówekany jakiśone jedenanyone ktokolwiekzaimekseventy siedemdziesiątthree trzyseventy-three siedemdziesiąt trzyliczebnikin wto abyinto w, doprzyimek

wyraz z liter innego wyrazu